Jaarsma Sneek

Het gezin van Durk Jaarsma & Antje de Vries

laatste wijziging maandag 24 april 2017

Het gezin van Durk Jaarsma (1875-1943) was het uitgangspunt voor mijn naspeuringen naar de Jaarsma nakomelingen. Samen met enkele nichten van mijn vrouw verzamelde ik zoveel mogelijk gegevens ter gelegenheid van een neven- en nichtenbijeenkomst in oktober 1990. Zij zijn dus allen kleinkinderen van Durk. Daarna is de zoektocht begonnen naar Durks voorouders.

In november 1911 maakt Durk, middels een advertentie in de Leeuwarder Courant, bekend dat hij zich aanbeveelt als "oproeper bij boelgoeden en verkoopingen". Hij woont eerst in Hommerts, later in Jutrijp. Hiernaast een foto van Durk Jaarsma en Antje de Vries, de grootouders van mijn vrouw, met hun 9 kinderen. Deze kinderen zorgden later voor 46 kleinkinderen! Tot nu toe is Durks oudste gevonden stamvader Wythie Jenckes, geboren ca 1580. In nevenstaande parenteel (overzicht van nakomelingen) zijn ruim 1600 personen, 16 generaties opgenomen.

Wythies nakomeling Auke Thijsses (1684-1756) is boer en overlijdt in Terhorne. Uit zijn huwelijk met Tietje Ruurds wordt in Oppenhuizen in het jaar 1714 Thys Aukes geboren. Deze Thys trouwt op 7 juli 1739 in Terzool met Lipkjen Arjens; zij behoren tot de Doopsgezinde Gemeente. Thys en Lipkjen wonen "onder het behoor van" Sneek, buiten de Oosterpoort, op een kleine boerderij. Hun eerste vijf kinderen worden daar in "een huisinghe" geboren; bij de doop van hun zoon Auke staat vermeld "op het Panwerk". Het gezin kan van het boerenbedrijf nauwelijks bestaan waardoor zij de pacht over de jaren 1744 en 1745 niet kunnen betalen aan de eigenaren, Landheer Claus Oldendorf Coopman en Landvrouw Aaltje Fegter te Sneek. De huurschuld bedraagt 640 Caroli guldens en zij worden, door de nood gedwongen al hun bezittingen, in een hypotheekakte van 4 mei 1746 (hier te lezen), als onderpand over te dragen aan de eigenaren. Omstreeks 1752 verhuist het gezin naar Abbega waar in december 1753 zoon Jarig wordt geboren. Uit het onderstaande blijkt dat Thys Aukes op 10 februari 1753 is overgegaan naar de Doopsgezinde gemeente te IJlst.

Zij krijgen tot 1763 nog 6 kinderen, in totaal 6 meisjes en 6 jongens.

Een nakomeling van hun oudste zoon Wybren Thijsses, ene Klaas Jaarsma, emigreert begin in 1901 naar Amerika (zie hiervoor Jaarsma emigrants).

Jarig Thijsses, hun vierde zoon, krijgt samen met Evertje Ulbes 8 kinderen. Eén van hen, schipper Tijmen Jarigs, neemt in 1811 de familienaam Nooitgedacht, naar de naam van zijn schip, aan. Dat doet ook zijn oudste zuster Trijntje. Uit diverse aktes blijkt dat al spoedig de naam verandert in Nooitgedagt. Tijmens kleinzoon Jan Nooitgedagt (1840-1920) is oprichter van de bekende schaatsen en gereedschappenfabriek met die naam in IJlst. Rechts een advertentie uit 1942.

Hun derde zoon is Arjen Thijsses. Hij wordt omstreeks 1748 geboren. Bij zijn belijdenis te Heeg in januari 1773, samen met zijn vrouw Bregtjen Doedes, wordt hij, zoals uit onderstaande aantekening blijkt, ook gedoopt.

Zoals bovenstaande tekst uit het doopregister laat zien wordt bijna twee jaar later in Heeg hun eerste kind geboren: Thijs Arjens. Thijs trouwt in 1805 op 30-jarige leeftijd met de 6 jaar jongere Ebeltje Gerbens Bouma. Samen krijgen zij 7 kinderen.

Op 21 december 1811 neemt Thijs, evenals zijn broer Doede, zijn neef Thijs Aukes en zijn ooms Gerrit, Klaas en Wiebren Thijsses, de familienaam Jaarsma aan.

Het hiernaast afgebeelde overzicht laat zien dat huwelijken binnen de familie vroeger voorkwamen..

De oudste zoon van Thijs en Ebeltje, Arjen Thijsses Jaarsma, geboren op 25-2-1808 te IJlst, wordt in de Doopsgezinde kerk gedoopt en trouwt in 1832 met Klaaske Johannes van der Veen. Arjen was van 1854 tot 1864 politiebeambte. Van Arjen bestaat een zilveren geboortelepel. Er staat op: Arjen Tijsse Jaarsma is geboren den 25 februaij 1808 1)

Arjens jongste zoon, de in 1839 geboren Johannes Arjens Jaarsma, zet deze familietak voort. Hij is varkenskoopman en trouwt in 1868 met de 6 jaar jongere Wilhelmina Bootsma. Zij krijgt 11 kinderen waarvan er 3 binnen twee maanden overlijden. Johannes overlijdt in 1907 op 68-jarige leeftijd. Wilhelmina is 79 als zij in 1925 overlijdt.

Hun in 1885 geboren zoon Durk Jaarsma is degene die in 1899 in IJlst met de uit Warns afkomstige Antje de Vries trouwt. In hun trouwakte is te zien dat zij, evenals Durks ouders, een keurige handtekening kunnen zetten. Antje baart 10 kinderen. De in 1912 geboren Durk verdrinkt op 2-jarige leeftijd. Hun dochter die hierna nog als laatste geboren wordt, wordt naar hem vernoemd Durkje. Zij krijgt als tweede naam Jantje omdat er al een dochter met de naam Durkje is. Vandaar dat deze Durkje Jantje altijd Zus genoemd werd.

Antje overlijdt in 1932. Haar jongste dochter is dan nog geen 15 jaar oud. Durk hertrouwt 7 maanden later, maar dit huwelijk eindigt na 6 jaar. Durk overlijdt in 1943 en is in het graf van zijn eerste vrouw in Jutrijp begraven. Onderstaand hun graf temidden van de graven van hun dochter Antje (links) en kleinzoon Willem Gaastra te Jutrijp (2004).

In 2003 kwamen de kleinkinderen van Durk en Antje met hun partners voor een tweede keer in Rijs bijeen (zie Reünie). Ook toen is weer een bijgewerkt overzicht gemaakt.

De brieven die ik eind 2007 naar een honderd Jaarsma's verstuurde, leverden veel reacties op. Zoals te verwachten viel, hadden anderen ook al delen van de stamboom uitgezocht. Met name het onderzoek dat ds Coen Beekhuis in 1981 afrondde met het geschrift "Het Nageslacht van Tys Aukes, een sober boer buiten de Oosterpoort te Sneek, en Lipkjen Arriens", leverde me voor enkele takken veel nieuwe gegevens.

1) Mocht iemand uit de Jaarsma familie de lepel heel graag willen hebben, informeer dan hier.