Onderstaand een brief van Ype Brouwers uit Leeuwarden die in maart 2001, op
verzoek van de familie van de Haar, onderzoek heeft verricht naar de herkomst
van Douwe Gerryts.
Leeuwarden, 28 maart 2001
Geachte heer van de Haar,
Dank
voor uw brief inzake Douwe Gerryts Jaersma. De naam komt me erg bekend
voor, maar toch vind ik hier niets van eerder werk op dat gebied. Ik borduur
dus voort op uw werk.
DOUWE GERRITS JAERSMA, arriveert te Koudum met ingekomen attestatie per
5.5.1678, trouwt WAPKE MARTENS, doet belijdenis Koudum 23.11.1679; beiden
komen nog voor op de lidmatenlijst van 1700. Douwe is in 1698 boer op
stemmende sate 37 van Koudum, van hem wordt daar geen bezit in boerderijen
aangetroffen.
Dopelingen te Koudum: Aeltje (20.1.1678), Marten (21.9.1679), Auck
(27.3.1681), Marten (6.8.1682), Aucke (dochter! 2.11.1684), Aeltje
(12.12.1686), Jancke (20.5. 1688) en Jancke (21.9.1690).
De naam Jaarsrna komt dan in die kontreien al meer voor. Met name Sybolt
Wopkes Jaarsma laat van zich horen. Hij lijkt niet direct naast verwant te
zijn. Anders is dat met Tierdt Douwesz Jaersma te Heeg. Ook u wilde het al in
die richting (Heeg) zoeken. Douwe in combinatie met Jaersma: dat wekte
verwachtingen.
In 1670 (HvF EEE4 84) maakt Tierdt Douwesz Jaersma te Heeg zijn testament.
Forse legaten bespreekt hij aan Douwe en Rijckholt Reins, de minderjarige
weeskinderen van zijn volle zuster Auck Douwes bij Rein Douwesz. Ook
halfbroeren Douwe en Hoyte Hoytes worden bedacht, met land te Heeg dat dan
gebruikt wordt door testators moeder Grets Tierdts en stiefvader Sies Martens.
Genoemde moeder wordt erfgename.
Ook de (ons bekende) naam Auck in die familie dus, maar geen woord over Douwe
Gerrits Jaersma. Ondanks al die mooie verwachtingen blijkt dit toch wel vrij
zeker een dwaalspoor te zijn. De DTB’s melden ons:
GRETS TIAERDSdr, trouwt 1. Heeg 19.4.1639 DOUWE FOEKES; trouwt 2. Heeg Hooite
Ypes,
bijzitter van Wymbritseradeel;
trouwt 3. Heeg in 1663 Syds Martins. Uit het eerste huwelijk, gedoopt te Heeg:
1. Auckje Douwes Jaarsma, ged. 15.5.1642, trouwt Heeg 10.3.1661 Reyn Douwes.
2. Tiaerdt Douwes Jaersma, ged. 6.7.1645, testeert 1670.
3. Fouw, ged. 30.1.1648.
Wil onze Douwe Gerrits hierin passen, dan moest hij al zoon zijn van een
Gerrit Douwes die rond 1650 getrouwd en voor 1625 geboren moet zijn. Die past
hier niet of hij moest uit een eerder huwelijk van Douwe Foekes stammen. Er is
echter geen weesakte of andere aanleiding om te vermoeden dat die Douwe eerder
getrouwd was.
Er was nog wel wat onderzoekstijd over, na deze desillusie. Met name in
Wymbritseradeel werd nog wat verder gezocht. Gerrit Dirks trouwt Nijland
21.11.1651 Aeltie Kingma, is de enige uitkomst die vermeldenswaard is. Zij
laten daar één kind dopen en zijn dan weer vertrokken. Behalve de vrouwsnaam
is er weinig reden om aan te nemen dat zij de gezochte ouders zouden zijn.
Op de valreep, toch nog leuk nieuws, werd te Jorkum op 4.3.1677 het huwelijk
van Douwe en Wapke aangetroffen. En wel Douwe afkomstig van Koudum, Wapke van
Workum. Het doopboek van die stad begint waarschijnlijk net te laat om Wapkes
doop prijs te geven, maar mogelijk is zij dochter van Marten Wybrantsz en Auck
Heerredr, die op 22.3.1648 ten stadhuize daar trouwden. En het oudste spoor
van Douwe wijst nu weer naar Koudum, waar de DTB’s verder niets over zijn
ouders prijsgeven. Klaarblijkelijk leefde Douwe een blauwe maandag te Workum,
werd hij daar lidmaat en kwam hij van daar per 1678 naar Koudum. De
lidmatenboeken van Workum beginnen veel te laat voor ons doel.
Tot zover dan dit bericht.
Het
patroniem van Douwe verwijst naar ene Gerryt. De enige Gerrit Jaarsma die
omstreeks die tijd leefde, komt voor in Amsterdam. Voor zijn begraven op 25 augustus
1726 woonde hij in de Kerkstraat (tussen de Utechtschestraat en de Amstel). Hij
zou mogelijk ergens tussen 1650 en
1700 geboren kunnen zijn.