Du Puy de Montbrun

(artikel uit de Heraldieke bibliotheek 1873 bladzijden 343 – 349 aangevuld met gegevens uit het Genealogisch Handboek 1907 en gegevens betreffende de laatste generatie.)

Het stamwapen, dat doorgaans alleen gebruikt wordt, is: In goud een blaauw getongde, genagelde en gekroonde roode leeuw. Men vindt veelal boven de markiezenkroon, die het wapen dekt, een spreuk: Agere et pati fortia, en onder het schild: Virtute non genere niti, of Vicit leo e tribu Juda.

§ in rood vier als een St. Andrieskruis geplaatste zilveren otelles, of eigenlijk in zilver een rood breedarmig kruis (Comminges)

§ Stamwapen. Gekroonde helm met drie struisvederen rood, zilver en blaauw, soms nog met bijvoeging van eene zwarte en eene oranje veder

§ Schildhouders : twee rood gekroonde, getongde en genagelde omziende leeuwen in natuurlijke kleur.

§ Spreuken : regts van den helm: Agere et patri fortia; links van den helm: Du Mont bruira du Seigneur la louange.

(Het wapen van St. André in het 3^e kwartier wordt ook wel opgegeven als een blaauwe adelaar in een zilveren veld.).

De oorsprong van deze familie, gelijk die van alle andere reeds uit de middeleeuwen stammende aanzienlijke geslachten, verliest zich in den nacht der oudheid. Als naar gewoonte hebben de genealogen haar luister trachten te verhoogen door haar uit Pharamond af te leiden; doch de nieuwere tijd hecht niet meer aan dergelijke fantasien en voelt gaarne vasten grond onder den voeten. Het is reeds zeer voldoende wanneer men omstreeks den tijd der kruistogten geloofwaardige berigten aangaande een geslacht begint te vinden en het van dien tijd af tot heden vervolgen kan. En tot de rij van die geslachten hoort de Dauphineesche familie du Puy de Montbrun, die dus geen opluistering van twijfelachtig gehalte behoeft.

Het is geenszins onze bedoeling een volledige geslachtslijst te leveren, die slechts een betrekkelijk belang voor onze lezers zou bezitten, maar alleen de regtstreeksche afstamming van den thans in Nederland gevestigden tak aan te toonen. Wij laten dus alle andere takken en personen ter zijde, die hierbij niet vermeld behoeven te worden, en beginnen met den eersten, die voor goed de naam du Puy aannam. Wij zeggen voor goed, want tijdelijk was die naam reeds gevoerd door zijn grootvader Asnairus.

Deze Asnairus wordt gezegd de derde zoon te zijn geweest van Karel Konstantijn (geboren in 899, overl. 941), koning van Arles, graaf van Vienne en Savoye, heer van Puy-Boson en andere plaatsen. Asnairus verkreeg de heerlijkheid Puy-Boson in Diois en noemde zich daarnaar de Podio of du Puy. Doch ’t zij door huwelijk met eene erfdochter, ’t zij door adoptie of op andere wijze graaf van Comminges geworden, nam hij daar den naam van aan en liet dien van du Puy varen.

Uit een huwelijk met eene dochter uit het Huis Opfikon de Conserans liet hij twee zonen na, van welke Arnoud hem als graaf van Comminges opvolgde. Arnoud huwde Arsinde, eenige dochter van den graaf van Carcassonne, Razès en Foix en had vijf zonen, van welke Amelius Simplicius de eigenlijke stichter van het Huis du Puy werd.

I. Amelius Simplicius de Podio, graaf in Comminges, Couserans, enz., gehuwd in Dauphiné met Jeanne de Peygrins d’Archingaux, waaruit:

II. Guillaume Amelius (~950-1023) , markgraaf van Comminges, Couserans, Carcassonne, Razès en van Foix , die met zijne vrouw Berchta d’ Opfikon twee zonen naliet, waarvan de oudste was:

III. Raimond Guillaume (~980-1050), markgraaf en graaf van Comminges. Hij leefde in 1048 en liet Amelie de Heitz of Heiz vijf zonen na , waaronder:

IV. Amelius Raimond, die verscheidene heerlijkheden tot zijn aandeel kreeg, onderanderen Puy-Boson, en tot wapen aannam: In goud een blaauw getongde, genagelde en gekroonde roode leeuw. De naam zijner vrouw is onbekend. Hij liet vijf zonen na waaronder:

V. Raimond Amelius, heer van Puy-Boson en andere plaatsen, gehuwd met Guile de Lautrec, vrouwe van Rochefort in het bisdom Toulouse. Hij leefde niet meer in 1084 en zij was reeds in 1077 overleden. Zij lieten achtzonen na waarvan wij alleen vermelden:

VI. Huges Gui de Podio, heer van Rochefort van wege zijne moeder en, na het uitsterven van de ouderen tak zijner familie in Dauphiné, heer van Puy-Boson, Loriole, Peurins en andere plaatsen. Hij huwde omstreeks 1076 in Dauhiné Marie de Poisieux, was dapifer van Frankrijk, en stierf tusschen 1115 en 1125 en liet na:

2. Raimond, in 1118 te Jeruzalem verkozen tot tweeden rector van de Hospitaalridders. Hij organiseerde deze opnieuw, schreef hun godsdienstige en militaire regelen voor en naam het eerst den titel van Grootmeester der orde van St.Jan van Jeruzalem aan. Hij stierf daar in 1160, meer dan 80 jaar oud.

VII. Allemand du Puy, ridder, heer van Puy-Boson, in Peyrins en andere plaatsen, huwde Véronique d’ Adhémar de Monteil en liet na:

VIII. Gui of Guignes du Puy-Boson. Hij huwde in 1150 Florine de Moirence en leefde nog in 1184. Zij lieten verscheidene kinderen na, onder anderen:

1. Mallen, die den oudsten tak voortzette. Zijn oudste zoon schreef zich later du Puy-Boson en diens nakomelingschap stierf in 1524 met Humbert du Puy-Boson uit.

2. Guillaume du Puy, leefde nog in 1267 en was stichter van den in Berry gevestigden tak, genaamd du Puy de Couldray of de Couldray-Monin, in 1577 uitgestorven. Als jongere zoon brak hij zijn wapen door verandering van kleuren en voerde: In goud een rood getongde, genagelde en gekroonde blaauwe leeuw.

IX. Hugues du Puy, ridder, heer van Raillanette, heer in Peyrins enz., leefde in 1227 en huwde Ermesinde de Montbrun. Vrouwe van Montbrun, bij welke hij verscheidene kinderen had, onder anderen:

X. Allemand du Puy, heer van Raillanette, leefde nog in 1308 en was gehuwd met Florimand de Condriac, waaruit:

1. Allemand du Puy, heer in Peyrins en stichter van de tak du Puy de la Roche et Rochefort.

XI. Bastet du Puy, ridder, leefde nog in 1340 en liet bij zijn vrouw Marguertite de Montauban zeven kinderen na, waaronder:

XII. Guillaume du Puy, heer van Montbrun en andere plaatsen. Hij had uit zijn huwelijk met Polie de Montlor of Montlaur, prinses van Aubenas, onder anderen:

XIII. Bastet duPuy, genaamd de Oude, heer van Montbrun. Hij huwde in 1378 of 1380 Barthélemie de Sade, geb. omstreeks 1360, en liet drie kinderen na, waaronder:

XIV. Jean du Py, ridder, heer van Montbrun enz. Hij leefde nog in 1490 en liet van Catharina de Foix vier kinderen na , onder welke:

XV. Fouquet du Puy, ridder, heer van Monybrun en andere plaatsen. Hij was een der veldoversten van koning Karel VIII en huwde Louise d’Urre, bij welke hij zeven kinderen had, waaronder:

XVI. Aymar du Puy, heer va Montbrun en andere plaatsen. Hij werd den 11 april 1544 in den slag van Cericolles gekwetst. Hij huwde bij contract van 7 October 1524 Catherine de la Valette-Parisoi en had bij haar:

2. Blanche, in 3^e huwelijk getrouwd met Philippe de Philibert, heer van St. André, Cerrières enz. Weduwe geworden zijnde en geen kinderen van hem hebbende, vermaakte zij bij testament van 20 Oct. 1599 de heerlijkheid St. André aan Jean Alemand duPuy, den eenigen zoon van haren broeder Charles, onder voorwaarde dat hij er den naam en het wapen van zou aannemen.

XVII. Charles du Puy , heer van Montbrun, bijgenaamd le Brave Montbrun, geb. omstreeks 1580, hoofd der Hugenoten en Dauphiné onder de koningen Karel IX en Hendrik III. Hij stierf in Grenoble 12 Aug. 1575, na den 5 Sept. 1568 getesteerd te hebben. Hij stelde zijn eenigenzoon Jean Allemand tot universeelen erfgenaam in, kende aan zijne dochters legaten toe en bepaalde dat zoolang de heerlijkheid Montbrun met hare onderhoorigheden bestaan zou, zijne mannelijke afstammelingen de vrouwelijke van dat bezit moesten uitsluiten. Uit zijn huwelijk met Justine Alleman des Champs liet hij drie dochters na, benevens een zoon:

XVIII. Jean Allemand du Puy, heer en baron van Montbrun, St. André en andere plaatsen, geb. in 1568, staatsraad bij brevet van 10 Junij 1612. Zijne heerlijkheid Montbrun, met nog andere goederen, werd bij opene brieven van Febr. 1620 tot een markiezaat verheven. Uit zijn huwelijk met Lucrèce de Tour du Pin liet hij vijf dochters en zes zonen na, van welke de vierde zoon was:

XIX. René du Puy, markies de Montbrun-Villefranche, geb. omstreeks 1602, maréchal de camp bij brevet van 15 Julij 1647. Hij had tot vrouw Isabeau de la Forêt-Colignat, en liet behalve drie dochters, drie zonen na, waaronder:

XX. Jean du Puy, markies de Mountbrun-Villefranche, omstreeks 1678 gehuwd met Marguérite Piemont de Frise. Hij liet na :

1. François du Puy, markies de Montbrun-Villefranche, geb. omstreeks 1679, geh. Met Anne le Bret, overl. Te Parijs de 8 Dec. 1741, een eenige dochter nalatende, Anne Marie, met welke de oudste tak uitstierf. Zij was geb. den 9 Jan. 1700 en trad omstreeks 1718 in den echt met Guy Antoine Pape, markies de St. Auban.

3. René du Puy, markies de Montbrun-Jonchères, die zich naar Oost-Indie begaf en daar zonder nakomelingen stierf.

XXI. Charles du Puy, markies de Montbrun-St.André, heer van Masaus, Combelles, Pléziac Blagny, Preignac en andere plaatsen, geb. omstreeks 1681, geh. Met Ninon Massanes of Mazanes. Hij overleed te Balgoy in Gelderland den 15 Jan. 1735 en zij ter zelfde plaatse de 8 Aug. 1736. Zij lieten onder andere kinderen na:

XXII. Etienne (Alphonso) du Puy, , markies de Montbrun-St.André, geb. in Julij 1718 in den omtrek van Vigan in Languedoc, overl. te Maastricht den 28 maart 1785. Hij was oa. voorleser en voorsanger in de farnse kerk te Goes. Op 14-01-1749 trouwde hij te Niftrik met Johanna Catharina van Deursen, geb. te Veurne (B) 03-03-1715, ovl. voor 1763. Hij huwde voor de derde maal te Maastricht den 18 Dec. 1763 Susanne de Lambermont, weduwe van Charles Guyot, geb. te Amsterdam 30 Sept. 1728. overl. te Maastricht 22 Aug. 1813. Uit dit huwelijk sproot:

XXIII. Etienne du Puy, markies[1] de Montbrun-St.André, geb. te Maastricht 26 Feb. 1765. Vluchtte tijdens de revolutie uit Frankrijk, sedert 1790 predikant te Embden en later te Haarlem, alwaar hij den 18 Sept. 1804 overleed. Hij was den 19 Aug. 1792 te Emden geh. met Anna Maria van Hüllesheim, geb. te Emden 3 Maart 1773 en overl. op het kasteel van Herwen bij Lobith de 31 Dec. 1847. Van hunne zes zonen overleefden slechts drie, namelijk:

2. Jean Bernard du Puy, markies de Montdrun-St.André, geb. te Emden 2 Feb. 1800, overl. te Arnhem 1 April 1871, geh. te Amsterdam 31 Julij 1840 met Maria Jacqueline Henriette Dorothea van Wassenaar[2] (weduwe van Michel Daniel Peyrotto Brutel de la Rivière), geb. te Amsterdam 29 Dec. 1798, overl. te Arnhem 23 Nov. 1873, waaruit eene dochter, Maria Jacqueline Henriette Dorothea markiezin du Puy de Montbrun-St.André, geb. te Helder 28 Jan. 1841, geh. te Amsterdam 29 Maart 1866 met Paul Alexander Conrad Heinrich Theodor Albert Werdmüller von Elgg, geb. te Leiden 21 Maart 1838, oud-officier van het Nederlandsch-Indische leger, burgemeester eerst van Zandvoort en later van Culemborg, ridder van de Pruisische Kroonorde en van de Huisorde van Hohenzollern, enz.

3. Etienne Henri Josué du Puy, markies de Montbrun-St.André , na zijn vaders dood geboren te Emden 17 Feb. 1802. Na aan de universiteit van Göttingen gestudeerd te hebben werd hij leraar geschiedenis en aanverwante vakken te Haarlem en later te Kleef. Letterkundige en professor (omstreeks 1850 te Kleef), overl. te Kleef 20 Dec. 1867. Schreef diverse boeken.

XXIV. Henri du Puy, markies de Montbrun-St.André, geb. te Emden 25 Julij 1794, overl. te Tubbergen 5 Oct. 1871, geh. : 1^e te Haarlem 9 Sept. 1818 met Henriette Wilhelmina van Minkelen, aldaar geb. 10 April 1793, overl. te Amsterdam 14 Oct. 1843; 2^e te Leerdam 2 Julij 1846 met Henriette Emilie Ruijsch, geb. te Pijnakker in 1814. De in leven gebleven kinderen zijn:

1. Anna Maria DuPuy de Montbrun[3], geb. te Haarlem 8 Feb. 1818, overl. te Amsterdam op 4 Mei 1909, geh. te Amsterdam 11 Nov. 1911 met Gerrit Erkelens.

3. Jean Bernard du Puy , markies de Montdrun-St.André[4], geb. te Amsterdam 6 Nov. 1824, majoor der infanterie in het Nederlandsch-Indische leger, overl. te Oosterbeek 3 Aug. 1901, geh. te Arnhem 6 Nov. 1862 met Maria Louisa Gijsberta Geertruida Zijnen Wartel, geb. te Haarlem 9 Nov. 1825. Geen oir.

4. Henry du Puy, markies de Montdrun-St.André, geb. te Amsterda, 10 Dec. 1832, overl. 19 Febr. 1901. Huwt te Zutphen 16 Apr. 1875 Elisabeth Françoise Busé, geb. te Gerwen (N-B) 16 Febr. 1832, overl. te Arnhem 7 Dec. 1902. Geen oir.

5. Charles Jean Emile, markies de Montdrun-St.André, geb. te Amsterdam 2 Mei 1848, overl. te Kotta Radja 22 Oct. 1874, ongehuwd.

7. Stephanie Henriette Emilie du Puy de Montbrun, geb. 28 Febr. te Amsterdam 1852, overl. te Zeist 6 Juli 1931, ongehuwd

[1] Deze en de volgenden zijn zonder hun titel in de registers ingeschreven en hebben ook van den titel geen gebruik gemaakt, weshalve wij dien cursief zetten.

[2] Herkomstig uit den Frieschen tak der Wassenaers en voerden hetzelfde wapen.

[3] Bij Anna Maria ligt de relatie naar de familie Krooneman via haar dochters Engelina Erkelens en Johanna Bernardina Erkelens. Zij beiden waren gehuwd met Willem Jan Anthonie Krooneman.

[4] In Frankrijk is in 1867 de naam Du Puy-Montbrun met den titel van markies gereleveerd door graaf de Rochier de Labeume. De Hollansche tak heeft naar ’t schijnt, daartegen nooit geprotesteerd, daar de nodige authorisatie is verleend.